I. Khái quát: Hạt sen trong y học cổ truyền
/https://cms-prod.s3-sgn09.fptcloud.com/sen_cb664fb52f.png)
-
Tên dược liệu: Liên nhục (hạt sen khô bỏ vỏ và tâm), Liên tử (tên gọi chung)
-
Tính vị: Vị ngọt, chát, tính bình
-
Quy kinh: Vào tâm, tỳ, thận
-
Công năng chính:
-
Bổ tỳ vị: Giúp tiêu hóa, trị tiêu chảy mãn tính
-
Dưỡng tâm, an thần: Trị mất ngủ, hồi hộp
-
Ích thận, cố tinh: Trị di tinh, mộng tinh, khí hư ở phụ nữ
-
Chống lão hóa, tăng cường trí nhớ
-
Ngoài phần hạt (liên nhục), các bộ phận khác như tâm sen (liên tâm), tua sen (liên tu), gương sen (liên phòng) cũng có tác dụng chữa bệnh riêng biệt.
II. Bài thuốc từ hạt sen (liên nhục)
1. 💤 Bài thuốc trị mất ngủ, hồi hộp, hay mộng mị
Nguyên liệu:
-
Hạt sen khô (bỏ tim): 20g
-
Long nhãn: 15g
-
Táo đỏ: 10g
-
Kỷ tử: 10g
Cách làm:
Nấu thành chè hoặc sắc lấy nước uống mỗi tối. Uống liên tục 7–10 ngày sẽ giúp ngủ ngon, bớt mệt mỏi.
2. 🩸 Trị tiêu chảy mãn tính, đi phân sống do tỳ hư
Nguyên liệu:
-
Hạt sen sấy khô: 20g
-
Ý dĩ nhân: 20g
-
Gạo tẻ: 100g
-
Gừng tươi: 1 lát nhỏ
Cách làm:
Nấu cháo nhừ, ăn khi còn ấm. Dùng 1–2 lần/ngày trong 5–7 ngày liên tiếp.
3. 💦 Chữa di tinh, mộng tinh ở nam giới
Nguyên liệu:
-
Hạt sen: 30g
-
Khiếm thực: 20g
-
Liên tu (tua sen): 10g
-
Táo tàu: 5 quả
Cách làm:
Sắc với 1 lít nước, cô còn 300ml, chia uống 2 lần/ngày. Dùng liên tục 10–15 ngày.
4. 💧 Chữa khí hư, bạch đới ở phụ nữ
Nguyên liệu:
-
Hạt sen: 20g
-
Hoài sơn: 20g
-
Ý dĩ: 15g
-
Bạch truật: 12g
-
Cam thảo: 6g
Cách làm:
Sắc lấy nước uống hàng ngày trong 1 tuần. Giúp điều hòa nội tiết, giảm khí hư do tỳ hư.
III. Bài thuốc từ tâm sen (liên tâm) – trị mất ngủ, cao huyết áp
1. 🧘 An thần, chữa mất ngủ kinh niên
Nguyên liệu:
-
Tâm sen khô: 3g
-
Hoa nhài khô: 2g
-
Lá vông: 5g
-
Cúc hoa: 2g
Cách làm:
Hãm nước uống như trà vào buổi tối, mỗi ngày 1 lần. Giúp thư giãn thần kinh, dễ vào giấc ngủ.
2. ⬇️ Hạ huyết áp, giảm hồi hộp
Nguyên liệu:
-
Tâm sen: 3g
-
Câu đằng: 10g
-
Cúc hoa: 5g
-
Lá dâu non: 5g
Cách dùng:
Sắc lấy nước uống ngày 2 lần, dùng liên tục 10 ngày giúp điều hòa huyết áp, giảm nhịp tim nhanh.
IV. Bài thuốc từ liên tu (tua sen)
🌸 Trị xuất tinh sớm, bổ thận cố tinh
Nguyên liệu:
-
Tua sen (liên tu): 15g
-
Khiếm thực: 20g
-
Hạt sen: 20g
Cách dùng:
Sắc 3 lần, lấy nước uống mỗi ngày, dùng 10–15 ngày. Giúp tăng cường chức năng sinh lý, cố tinh.
V. Bài thuốc từ liên phòng (gương sen)
💥 Cầm máu trong rong kinh, băng huyết
Nguyên liệu:
-
Gương sen (liên phòng): 15g
-
Trắc bá diệp: 10g
-
Ngải cứu: 10g
-
Cam thảo: 5g
Cách dùng:
Sắc đặc, chia uống 2 lần/ngày trong vòng 3–5 ngày. Dùng trong các trường hợp chảy máu tử cung nhẹ.
VI. Kết hợp hạt sen với các thảo dược khác
| Hạt sen kết hợp với | Tác dụng |
|---|---|
| Long nhãn | An thần, giảm lo âu, ngủ sâu |
| Ý dĩ | Giảm tiêu chảy, chống phù nề |
| Táo đỏ | Bổ huyết, an tâm |
| Khiếm thực | Cố tinh, trị tiểu đêm |
| Hoài sơn | Bổ tỳ vị, tăng cường tiêu hóa |
| Trà tâm sen | Hạ huyết áp, giảm căng thẳng |
VII. Lưu ý khi sử dụng bài thuốc từ hạt sen
-
Không dùng hạt sen sống quá nhiều, nhất là khi bị lạnh bụng, tiêu chảy cấp.
-
Tâm sen đắng, có thể gây mất ngủ nếu dùng quá liều hoặc không hợp cơ địa.
-
Nên hỏi ý kiến thầy thuốc y học cổ truyền nếu đang có bệnh nền hoặc dùng thuốc Tây song song.
-
Người tỳ vị hư hàn nên dùng hạt sen đã nấu chín, không ăn sống hoặc dùng trà lạnh.
